4.15.42 Восстановление семени умершему брату
Под именем левирата известно постановление древне-еврейского брачного права, согласно которому бездетная вдова не должна выходить в новое замужество в чужую семью, а обязана стать супругою оставшегося в живых брата умершего мужа – своего деверя (лат. «levir», откуда и название: левират; евр. יָבָם «йавам», греч. δαήρ), причем старший сын от этого второго брака наследует имя и имущество умершего дяди, именуемого в этом постановлении отцом его, и является прямым продолжателем его рода. Коренясь в сильно развитом семейном чувстве евреев, в воззрениях которых считалось большим несчастьем грозившее семье прекращение вследствие бездетности, постановление это основано на очень древнем обычае, более древнем, чем Моисеево законодательство. Обычай этот восходит ко временам патриархальным: патриарх Иуда женил второго сына своего Онана на вдове старшего своего сына Ира, умершего бездетным (Быт.38:6–10).
По своему происхождению обычай левирата восходит ко временам патриархальным; не невероятно даже, что еврейские патриархи вынесли этот обычай с собою еще из Халдеи. Во всяком случае первый библейский пример левиратного брака встречается в семье патриарха Иуды, четвертого сына патр. Иакова (Быт.38:6–26).
--------------
Бытие 38:8-11,14-16,18,25,26
И сказал Иуда Онану:войди к жене брата твоего,женись на ней,как деверь,и восстанови семя брату твоему.
Онан знал,что семя будет не ему;и потому,когда входил к жене брата своего,изливал на землю,чтобы не дать семени брату своему.
Зло было пред очами Господа то,что он делал;и Он умертвил и его.
И сказал Иуда Фамари,невестке своей:живи вдовою в доме отца твоего,пока подрастёт Шела сын мой.Ибо он сказал:не умер бы и он подобно братьям его.Фамарь пошла,и стала жить в доме отца своего.
И сняла она с себя одежду вдовства своего,покрыла себя покрывалом,и,закрывшись,села у ворот Енаима,что на дороге в Фамну.Ибо видела,что Шела вырос,и она не дана ему в жену.
И увидел её Иуда,и почёл её за блудницу;потому что она закрыла лице своё.
Он поворотил к ней,и сказал:войду я к тебе.Ибо не знал,что это невестка его.Она сказала:что ты дашь мне,если войдешь ко мне?
Он сказал:какой дать тебе залог?Она сказала:печать твою,и перевязь твою,и трость твою,которая в руке твоей.И дал он ей,и вошел к ней;и она зачала от него.
Но когда повели её,она послала сказать свекру своему:я беременна от того,чьи эти вещи.И сказала:узнавай,чья это печать и перевязь и трость.
Иуда узнал,и сказал:она правее меня,потому что я не дал ее Шеле,сыну моему.И не познавал ее более.
---
Если братья живут вместе и один из них умрет, не имея у себя сына, то жена умершего не должна выходить на сторону за человека чужого, но деверь ее должен войти к ней и взять ее себе в жену, и жить с нею, -
И первенец, которого она родит, останется с именем брата его умершего, чтоб имя его не изгладилось в Израиле.
Если же он не захочет взять невестку свою, то невестка его пойдет к воротам, к старейшинам, и скажет: "деверь мой отказывается восставить имя брата своего в Израиле, не хочет жениться на мне";
Тогда старейшины города его должны призвать его и уговаривать его, и если он станет и скажет: "не хочу взять ее",
Невестка его пусть пойдет к нему в глазах старейшин, и снимет сапог его с ноги его, и плюнет в лице его, и скажет: "так поступают с человеком, который не созидает дома брату своему".
И нарекут ему имя в Израиле: дом разутого.
(Втор25, 5-10).
---
И сказала ей Ноеминь,
свекровь ее: дочь моя,
не поискать ли тебе
пристанища , чтобы
тебе хорошо было?
Вот, Вооз, со
служанками которого
ты была , родственник
наш; вот, он в эту ночь
веет на гумне ячмень;
Вооз наелся и
напился, и развеселил
сердце свое, и пошел и
лег спать подле
скирда . И она пришла
тихонько, открыла у
ног его и легла.
В полночь он
содрогнулся,
приподнялся, и вот, у
ног его лежит
женщина .
И сказал ей Вооз: кто
ты? Она сказала: я
Руфь, раба твоя,
простри крыло твое на
рабу твою , ибо ты
родственник.
1 хотя и правда, что я
родственник, но есть еще родственник
ближе меня;
Переночуй эту
ночь; завтра же, если он примет тебя, то хорошо, пусть примет;
а если он не захочет
принять тебя , то я приму; жив Господь!
Спи до утра. (Руфь 3,1. 2. 7-9.12. 13).
---
И сказал тот
родственник: не могу я
взять ее себе, чтобы не
расстроить своего
удела ; прими ее ты,
ибо я не могу принять.
И сказал Вооз
старейшинам и всему
народу : вы теперь
свидетели тому, что я
покупаю у Ноемини все
Елимелехово и все
Хилеоново и Махлоново;
Также и Руфь
Моавитянку , жену
Махлонову, беру себе
в жену, чтоб оставить
имя умершего в уделе
его , и чтобы не
исчезло имя умершего
между братьями его и у
ворот
местопребывания его :
вы сегодня свидетели
тому . (Руфь4, 6. 9.10).
4.15.42 გარდაცვლილი ძმისთვის თესლის აღდგენა
ძველებრაული მეორადი ქორწინების ერთერთი წესი იწოდება ლევირატულად (ლათ. «levir», საიდანაცაა ებრ. יָבָם «იავამ», ბერძ. δαήρ) რომელიც უნდა გადმოეღოთ ებრაელებს ქალდეველთაგან. ეს წესი მოითხოვდა გარდაცვლილის ძმას ცოლად მოეყვანა მისი ცოლი, რათა მიეცა ძმისთვის მემკვიდრეობა რჯ.25,[5]-10 რუთ.1,11 მათ.22,24 მარ.12,19 ლუკ.20,28
.
ამ წესის დამრღვევი ონანი ღმერთმა სიკვდილით დასაჯა დაბ.38,[8]-10
.
ამ წესის აღსრულებით ქრისტეს გენეალოგიაში იშვა მისი ორი წინაპარი დაბ.38,11.14-18.25.26 რუთ.3,1.2.7-9.12.13; 4,5.6.9-13 მათ.1,3.5
.
ბიბლიის მუხლები
დაბადება 38
8. და უთხრა იუდამ ონანს: "შედი შენი ძმის ცოლთან, ქმრად გაუხდი და აღუდგინე თესლი შენს ძმას”.
9. იცოდა ონანმა, რომ მისი არ იქნებოდა შთამომავლობა და როცა ძმის ცოლთან შედიოდა, მიწაზე ღვრიდა თესლს, რათა შთამომავლობა არ მიეცა ძმისთვის.
10. ბოროტებად ჩაითვალა უფლის წინაშე მისი საქციელი და ისიც მოაკვდინა ღმერთმა.
11. უთხრა იუდამ თამარს, თავის რძალს: "ვიდრე შელა, ჩემი ძე, გაიზრდებოდეს, ქვრივად დაჯექ მამაშენის სახლში”. ეშინოდა, ისიც მისი ძმებივით არ მომკვდარიყო. წავიდა თამარი და ცხოვრობდა მამის სახლში.
14. და გაიძრო მან ქვრივის სამოსელი, პირბადე ჩამოიფარა, დაიბურა და დაჯდა ყენაიმის კარიბჭესთან, თიმნას გზაზე, რადგან ნახა, რომ შელა გაიზარდა, მაგრამ ცოლად არ მიათხოვეს.
15. ქალი რომ დაინახა იუდამ, მეძავად მიიჩნია, რადგან სახე პირბადით ჰქონდა დაფარული.
16. მიუბრუნდა და ჰკითხა: "შემომიშვებ შენთან?” არ იცოდა, რომ რძალი იყო მისი. უთხრა ქალმა: "რას მომცემ, რომ შემოგიშვა?”
17. უპასუხა: "თიკანს გამოგიგზავნი ფარიდან”. უთხრა თამარმა: "წინდს თუ დამიტოვებ, სანამ თიკანს გამომიგზავნი?”
18. ჰკითხა იუდამ: "რა გინდა, რომ წინდად მოგცე?” უპასუხა ქალმა: "შენი ბეჭედი, თასმა და კვერთხი, რომელიც ხელთ გაქვს”. მისცა იუდამ და შევიდა მასთან; და დაორსულდა ქალი მისგან.
25. და როცა გამოჰყავდათ, შეუთვალა თავის მამამთილს: "იმ კაცისგან ვარ ორსულად, ვისაც ეს ნივთები ეკუთვნის”, თან დასძინა: "ამოიცანი, ვისია ეს ბეჭედი, თასმა და კვერთხი”.
26. იცნო იუდამ და თქვა: "მართალია თამარი, რადგან მე არ მივათხოვე იგი შელას, ჩემს ძეს”. და მეტად აღარ შეუცვნია იგი.
მეორე რჯული 25
5. თუ ძმები ერთად ცხოვრობენ და ერთი მათგანი უშვილოდ მოკვდება, მაშინ მკვდრის ცოლი უცხო კაცს არ უნდა მისთხოვდეს: მისი მაზლი უნდა შევიდეს მასთან, ცოლად ითხოვოს და შეუსრულოს მაზლობის წესი.
6. პირმშო, რომელსაც ქალი დაბადებს, მისი მკვდარი ძმის სახელს აღადგენს, რომ არ წაიშალოს მისი სახელი ისრაელიდან.
7. თუ არ ისურვებს ეს კაცი თავისი რძლის შერთვას, მივიდეს რძალი ქალაქის კარიბჭესთან, წარუდგეს უხუცესებს და უთხრას: არ სურს ჩემს მაზლს, რომ სახელი აღუდგინოს თავის ძმას ისრაელში, არ უნდა ჩემი შერთვა.
8. დაიბარებენ კაცს ქალაქის უხუცესები და მოელაპარაკებიან; თუ ადგება კაცი და იტყვის: არ მინდა მისი შერთვაო,
9. მივა რძალი უხუცესთა თვალწინ, გახდის ფეხსაცმელს, სახეში შეაფურთხებს და ეტყვის: ასე ექცევიან კაცს, რომელიც არ უშენებს სახლს თავის ძმას.
10. და დაერქმევა მას ფეხგახდილის სახლი ისრაელში.
რუთი 1
11. მაგრამ უპასუხა ნაყომიმ: "გაბრუნდით, ჩემო ასულნო, რად მომყვებით? განა კიდევ მეყოლება ვაჟები, რომ თქვენზე იქორწინონ?
რუთი 3
1. უთხრა ერთ დღეს რძალს მისმა დედამთილმა, ნაყომიმ: "ჩემო ასულო, ისეთი თავშესაფარი უნდა მოგიძებნო, სადაც სიკეთე გეწევა.
2. განა ჩვენი ახლო ნათესავი არაა ბოყაზი, ვის მსახურებთანაც იყავი? ამაღამ კალოზე იქნება ის ქერის გასანიავებლად.
7. ჭამა და სვა ბოყაზმა, გამხიარულდა მისი გული, მივიდა ზვინის კიდესთან და დაწვა დასაძინებლად. რუთიც მივიდა ფარულად, გადახადა და მიუწვა ფერხთით.
8. შუაღამისას შეკრთა კაცი, წამოიწია და, აჰა, ქალი უწევს ფეხთით!
9. ჰკითხა ბოყაზმა: "ვინა ხარ?” უპასუხა: "მე ვარ, რუთი, შენი მხევალი! გადმოაფარე შენს მხევალს სამოსლის კალთა, რადგან ნათესავი ხარ”.
12. თუმცა ნათესავი ვარ, მაგრამ ჩემზე ახლო ნათესავიც გყავს.
13. აქ დარჩი ამაღამ, დილით კი, თუ ის გამოგისყიდის, კეთილი, გამოგისყიდოს; ხოლო, თუ არ მოისურვა შენი გამოსყიდვა, მაშინ ცოცხალია უფალი, მე გამოგისყიდი! იწექი აქ დილამდე”.
რუთი 4
5. თქვა ბოყაზმა: "როცა ნაყომის ხელიდან მინდორს იყიდი, გარდაცვლილი კაცის ცოლი, მოაბელი რუთიც უნდა გამოისყიდო, რომ სახელი აღუდგინო გარდაცვლილს თავის სამკვიდროში”.
6. თქვა იმ ნათესავმა: "ვერ გამოვისყიდი, ვაითუ დავაქციო ჩემი სამკვიდრო, შენს თავზე აიღე გამოსყიდვის უფლება, მე ვერ გამოვისყიდი”.
9. უთხრა ბოყაზმა უხუცესებს და მთელ ხალხს: "მოწმენი ხართ დღეს, რომ მე ვყიდულობ ნაყომის ხელიდან ელიმელექის, ქილიონისა და მახლონის მთელ საბადებელს.
10. ხოლო მოაბელ რუთს, მახლონის ცოლს, ცოლად გამოვისყიდი, რომ სახელი აღვუდგინო გარდაცვლილს თავის სამკვიდროში, რათა არ გაქრეს გარდაცვლილის სახელი თავის მოძმეთა შორის და მისი სამკვიდრებლის კარიბჭესთან. ამის მოწმენი ხართ თქვენ დღეს!
11. უთხრეს ქალაქის კარიბჭესთან მყოფმა ხალხმა და უხუცესობამ: "მოწმენი ვართ! უფლის მიერ იყოს შენს სახლში შემომავალი ქალი, როგორც რახელი და როგორც ლეა, რომლებმაც ააშენეს ისრაელის სახლი; შეგძინოს სიმდიდრე ეფრათში და სახელი გაგითქვას ბეთლემში!
12. იყოს შენი სახლი, ფერეცის სახლივით, რომელიც თამარმა უშვა იუდას, იმ თესლიდან, უფალი რომ მოგცემს ამ ყმაწვილქალისგან”.
13. წაიყვანა ბოყაზმა რუთი და გახდა იგი მისი ცოლი; შევიდა მასთან და მისცა მას უფალმა ორსულობა და შვა ძე.
მათე 1
3. იუდამ შვა ფერეცი და ზერახი თამარისგან; ფერეცმა შვა ხეცრონი; ხეცრონმა შვა რამი;
5. სალმონმა შვა ბოყაზი რახაბისგან; ბოყაზმა შვა ყობედი რუთისგან; ყობედმა შვა იესე.
მათე 22
24. "მოძღვარო! მოსემ თქვა: თუ ვინმე უშვილოდ მოკვდეს, მისმა ძმამ უნდა შეირთოს მისი ცოლი და თავის ძმას შთამომავლობა აღუდგინოსო.
მარკოზი 12
19. "მოძღვარო, მოსემ დაგვიწერა: თუ ვინმეს მოუკვდება ძმა და ცოლი დარჩება, ხოლო შვილი არ დარჩება, მისმა ძმამ უნდა შეირთოს ის ცოლად და აღუდგინოს თესლი თავის ძმას.
ლუკა 20
28. "მოძღვარო, მოსემ დაგვიწერა: თუ ვინმეს ძმა მოუკვდება, რომელსაც ცოლი ჰყავდა და შვილი - არა, მისმა ძმამ შეირთოს მისი ცოლი და აღუდგინოს თესლი თავის ძმას.
---------------
სურათზე: იუდა და თამარი