3.13.2. Молитва за прошение грехов усопших
2Макав.12,38-45
.
Запомни еще: на каждый день и когда можешь, тверди про себя: ''Господи, помилуй всех днесь пред тобою представших'' Ибо в каждый час и каждое мгновение тысячи людей покидают жизнь свою на сей земле и души их становятся пред Господом -- и сколь многие из них расстались с землею отъединенно, никому не ведомо, в грусти и тоске, что никто не пожалеет о них и даже не знает о них вовсе: жили они или нет. И вот, может быть, с другого конца земли вознесется ко Господу за упокой его и твоя молитва, хотя бы ты не знал его вовсе, а он тебя. Сколь умилительно душе его, ставшей в страхе пред господом, почувствовать в тот миг, что есть и за него молельщик, что осталось на земле человеческое существо, его любящее. Да и бог милостивее воззрит на обоих вас, ибо если уже столь пожалел его, то кольми паче пожалеет он, бесконечно более милосердный и любовный, чем ты. И простит его тебя ради. (Ф.М. Достоевский.
'' Братья Карамазовы''
Поступок Иуды приводится обычно в оправдание православного (и католического) учения о силе и значении молитв об умерших. Возражая против приведения означенного случая в пользу этого учения, протестантские богословы утверждают, что ни самый факт принесения жертвы Иудою после этого происшествия, ни передача этого факта в данном месте Библии – не говорят ясно, чтобы Иуда принес жертву именно за грех умерших. По 42 стиху – жертва приносится просто за грех, т. е., по мнению протестантов, за все общество Иудейское, на котором до известной степени тяготел грех павших и которое в таких случаях, по солидарности с преступниками закона, и раньше терпело кары гнева Божия (см. к 42 ст.). Не упоминается о грехе за мертвых и в 43 ст. Если же писатель книги или, может быть, еще первоисточник ее – Иасон Киринейский – и добавляют к передаче факта свои добавления и истолкования, собственно и дающие опору католикам и православным, то эти добавления и истолкования – говорят протестанты – не имеют никакого веса, даже если бы они принадлежали самому Иуде; они имели бы такую силу лишь в устах вдохновенного пророка и посланника Божия; а так как в данном случае этого нет, то религиозные представления этих частных лиц не должны иметь значения для символических истин веры. Что истолкование факта писателем книги сделано настолько верно, что – более чем вероятно – согласовалось с действительными воззрениями и Иуды и современников его, – это чувствуется без особенных доказательств. Что же касается того, что Иуда не имел авторитета пророка и посланника Божия, то ведь данный поступок его не составляет единственной опоры учения о спасительности молитв за умерших. В догматических рассуждениях об этом учении поступок Иуды собственно приводится как простая справка относительно того, насколько давно существует верование в спасительность молитв за умерших (неважно здесь, писатель только или и Иуда держался этого верования; важно то, что писатель здесь выражает это верование как всеобщее в его время и умеет уже его обосновать!). Главную же доказательную силу это верование, конечно, находит лишь в новозаветном учении Спасителя и Апостолов.
3.13.2. გარდაცვლილთა ცოდვების მიტევებისთვის ლოცვა
2მაკაბელთა 12,39-45
__არაკანონიკური წიგნის მუხლები__
2მაკაბელთა 12
39. მეორე დღეს, რადგან ეს აუცილებელი იყო იმ დროისთვის, მოვიდა იუდას ხალხი, რომ წამოესვენებინათ ბრძოლაში დაცემულთა გვამები და ნათესავებთან ერთად მშობილიური სამარხებისთვის მიებარებინათ ისინი.
40. ყოველ მოკლულს ქიტონის ქვეშ იამნიის კერპთათვის შეწირული საგნები აღმოუჩინეს, რასაც უკრძალავს რჯული იუდაელებს. ყველასთვის ცხადი გახდა, რა მიზეზითაც დაიღუპა ეს ხალხი.
41. და ყველამ განადიდა მართლმსაჯული უფალი, რომელმაც დაფარული განუცხადა მათ.
42. დაიწყეს ლოცვა, ევედრებოდნენ ღმერთს, სრულად მიეტევებინა მათთვის ეს შეცოდება. ხოლო კეთილშობილი იუდა ჩააგონებდა ყველას, ცოდვებს მორიდებოდნენ, რაკი თავისი თვალით ნახეს, თუ რა დაატყდათ თავს ბრძოლაში დაცემულ იუდაელებს შეცოდების მიზეზით.
43. შეკრიბა თითოეული კაცისგან ორიათასამდე ვერცხლის დრაქმა და იერუსალიმში გაგზავნა, რათა ჩადენილი ცოდვის გამო მსხვერპლი შეეწირათ. მეტად ღირსეულად და პატივისცემით მოიქცა, რადგან აღდგომაზე ფიქრობდა.
44. ბრძოლაში დაცემულთა აღდგომის იმედი რომ არ ჰქონოდა იუდას, ზედმეტად და ამაოდ მიიჩნევდა იგი მიცვალებულთათვის ლოცვას.
45. იმედი ჰქონდა, რომ ღვთისმოსავობაში გარდაცვილთ დიდებული საზღაური მოელის. წმიდაა და ღვთიური ასეთი ფიქრი. ამიტომაც მოიტანა მაკაბელმა მკვდართათვის გამოსასყიდი მსხვერპლი ცოდვათაგან მათ სალხინებლად.
__თემაზე წერდნენ__
***
არაკანონიკური მაკაბელთა მეორე წიგნი, თითქოსდა, ამართლებს გარდაცვლილთათვის ლოცვის აუცილებლობას, "ცოდვათაგან მათ სალხინებლად". როგორ შეესაბამება ეს ქრისტიანულ სოტეროლოგიას?
დაღუპულთა ბედის შესახებ ქრისტიანებს შორის არ არსებობს კონსენსუსი. ზოგი ფიქრობს, რომ გარდაცვლილთა ცოდვისგან ხსნა შესაძლებელია, თუ აღმოაჩნდებათ ცოცხლებში ისეთები, ვინც ილოცებენ და ითხოვენ მათ გადარჩენას. სხვები თვლიან, რომ ეს შეუძლებელია. ხოლო მესამეებს მიაჩნიათ, რომ ეს არის ჩვენი გაგებისთვის დაფარული საიდუმლო და ლოცულობენ გარდაცვლილთათვის იმიტომ, რომ უყვართ ისინი და სწამთ, რომ ყველა ცოცხალია ღმერთისთვის, როგორც თავად უფალმა თქვა. ამავე დროს, ყველა ქრისტიანი თანხმდება, რომ აუცილებელია კაცი ცხოვრებაშივე განთავისუფლდეს ცოდვისგან. რომ არ ეგების სინანულისა და ქრისტესადმი შედგომის სამომავლოდ გადადება, რადგან ეს გახლავთ ქრისტეს მოწოდების გამოუსწორებელი უგულებელყოფა. გარდა ამისა, უფალი მოგვიწოდებს, რომ ახლავე ვერწმუნოთ და დავიწყოთ ცხოვრება ცათა სასუფეველში. უფრო მეტიც, სიკვდილის შემდეგ, "ცოდვისგან დახსნის" პრობლემა არც განიხილება წმიდა წერილში, რამდენადაც ქრისტიანს "საუკუნო სიცოცხლე აქვს და არ მიდის სამსჯავროზე, არამედ სიკვდილიდან სიცოცხლეში გადავიდა." ინ.5,24
***
დაიმახსოვრე ასე: ყოველდღე და როდესაც ეს შეგიძლია, უთხარი საკუთარ თავს: „უფალო, შეიწყალე ყველა, ვინც შენს წინაშე გადმოვიდა“. ”რადგან ყოველ საათსა და ყოველ წამს ათასობით ადამიანი ტოვებს ცხოვრებას ამ დედამიწაზე და მათი სულები წარსდგებიან უფლის წინაშე - რამდენი მათგანი განეშორა ცისქვეშეთს, არავინ იცის მათი წუხილი და სიდუხჭირე, არავინ შეიბრალებს, რადგან არც არაფერი უწყიან მათზე: ცხოვრობდნენ თუ არა. ახლა კი, თუ, დედამიწის სხვა კუნჭულიდან აღდგება შენი ლოცვა უფლის მიმართ მისი შეწყალებისთვის, თუმცა მას საერთოდ არ იცნობდი, ის კი შენ, როგორი შვებაა მისი სულისთვის, რომელიც უფლის წინაშე დგას ძრწოლით, იმ წამსვე იგრძნობს, რომ მისთვის ლოცვაც არსებობს თურმე, რომ დედამიწაზე დარჩენილია ვიღაც, რომელსაც ის უყვარს. და ღმერთი გულმოწყალებით შეგხედავთ თქვენ ორივეს, რაკი შენ ასე გებრალება იგი, რაოდენ დიდი იქნება მისი შეწყალება, ვინც შენზე უფრო გულმოწყალეა და მოსიყვარულე. და აპატიებს მას შენი გულისთვის.
__თეოდორ დოსტოევსკი "ძმები კარამაზოვები"__