2.13.20 Есхатологические ощибки

Это не могло случится если читали и вразумели следушие стихи: Быт.8,22 Деян.1,7 2Пет.3,10; 1Фес.5,2.4 Отк.3,3; 16,15

-

Представления о конце света и о Страшном Суде как кульминации человеческой истории, характерные для средневековой ментальности, которые были восприняты на Руси из Византии вместе с христианством и достигли своего апогея в конце XV веке. Основным источником подобных представлений, являющихся важной частью средневековой философии, был тексты Священного Писания: «Откровение» Иоанна Богослова и Книга пророка Даниила. Тема близящегося конца времен разрабатывалась в христианской экзегетике и патристике со II-III веков.

-

Представления о времени наступления Апокалипсиса

-

В Евангелиях вопрос о времени светопреставления оставался открытым, что способствовало появлению многочисленных толкований и оценок. Согласно пророчествам, Апокалипсису должны были предшествовать грозные стихийные бедствия – отсюда проистекает интерес средневековых книжников к различным небесным знамениям и кометам, природным катаклизмам и сверхъестественным событиям, которым отмечены и древнерусские летописи.

-

Однако в III-IV веках утверждается очень популярная идея о том, что конец света произойдет на исходе седьмого тысячелетия, основанная на многочисленных аллюзиях, которые средневековые богословы находили в ряде библейских и апокрифических текстов - Экклезиасте, Послании св. Петра, Псалтири и других. Особенно популярной эта идея была на Востоке. Взгляда о наступлении Апокалипсиса после 7 тыс. лет придерживались Василий Великий, Григорий Богослов, Григорий Нисский, Иоанн Дамаскин. В этой хронологии человеческой истории каждая тысяча лет соответствует одному из семи дней творения. Внутри этого периода выделяют «четыре царства» - Вавилонское, Персидское, Македонское и Римское, каждое из которых побеждает предыдущее и поднимается на его развалинах.

-

Бытование эсхатологических идей в Древней Руси

-

На Руси идеи о конце света приобрели определенные особенности в силу географического положения и исторического опыта страны и своеобразия национальной психологии. Признаками наступающего конца света считались солнечные и лунные затмения, голод, болезни, вражеские нашествия, а также уникальные события, чудеса. Идеи о значимости подобных событий вызывали отклик в народе: каждая аномалия способствовала всплеску религиозной экзальтации. Одним из наиболее верных признаков скорого конца света на Руси, согласно византийской традиции, считалось наступление измаильтян. Под измаильтянами здесь понимали печенегов, половцев, позднее – монголов, нашествие которых древнерусские книжники восприняли как исполнение древних пророчеств.

-

Источниками эсхатологических представлений на Руси, помимо Библии, был также целый ряд переводных произведений: «Слово об Антихристе» Ипполита Римского, «Откровение Мефодия Потарского», жития Андрея Юродивого, Василия Нового и др.

-

Особенное преломление эсхатологической идеи в Древней Руси было связано с представлениями об исключительном характере местного христианства. В центре «Слова о законе и благодати» митрополита Иллариона стоит идея о торжестве Руси, «последней» пришедшей к служению Богу. Подобная же идея прослеживается и в «Повести временных лет», само название которой, по мнению И.Н. Данилевского, свидетельствует о выраженных в тексте эсхатологических настроениях, наблюдениях и размышлениях. Древнерусские летописи являются ярким примером распространенности эсхатологических представлений, поскольку в них фиксировались деяния людей, знамения в природе и на небе, размышления о последних временах.

-

Толчком к усилению эсхатологических настроений могли быть какие-либо чрезвычайные события или особая, «круглая» дата. Во второй четверти XIV века подобных дат выпало две: тысячелетие христианства в Византии и тысячелетие Константинополя. Эти события способствовали волнениям и в среде древнерусских книжников. Однако конца света не произошло, что способствовало перенесению даты на ближайшее будущее.

-

В Древней Руси, воспринявшей из Византии христианство и местное летоисчисление «от сотворения мира» около середины седьмого тысячелетия, эсхатологические ожидания, связанные с 1492 годом – истечением отмеченного пророчествами срока, были необычайно сильны. Они выражались в литературе самых различных жанров того времени.

-

Страшным предзнаменованием для древнерусских книжников стало падение Константинополя, рассматриваемое как явный признак скорейшего пришествия Антихриста.

-

Ярким свидетельством уверенности в грядущем светопреставлении являлись церковные пасхалии (таблицы для расчета даты празднования Пасхи по годам), которые доводились только до 1492 года и не продолжались далее. В пасхалиях, относящихся к XV веку, можно также встретить множество размышлений о Втором пришествии в 7000 году и о различных знамениях, которые его предвещают.

-

Древнерусские летописи этого века рассказывают о множестве аномальных явлений, происходящих в природе, чудесах и бедствиях, которые предвещают близящийся конец времен. Большинство летописных сводов обрывалось на второй половине XV века – моменте, который, по мнению их составителей, станет финальным для человеческой истории.

2.13.20 ესხატოლოგიური შეცდომები

ქვეყნიერების აღსასრულის დასახელებული ცრუ თარიღები

-

ძალიან ცუდია, რომ აღსასრულის შესახებ მთელი რიგი წინასწარმეტყველებები ეკუთვნით ისეთ პირებს, რომლებიც ეკლესიის ცხოვრებაში განსაზღვრულ დროში მნიშვნელოვან ფიგურებად ითვლებოდნენ.

-

ეს არ მოხდებოდა, რომ გაეთვალისწინებინათ ღვთის სიტყვის შემდეგი მუხლები:

-

დაბადება 8

22. ვიდრე ქვეყანა იქნება - არც თესვა და მკა, არც ყინვა და სიცხე, არც ზაფხული და ზამთარი, არც დღე და ღამე არ გაუქმდება.

საქმეები 1

7. და უთხრა მათ: თქვენი საქმე არ არის დროთა და ვადათა ცოდნა, თავისი ხელმწიფებით რომ დაადგინა მამამ.

2პეტრე 3

10. ხოლო უფლის დღე მოვა როგორც მპარავი, და მაშინ ზათქით გადავლენ ცანი, კავშირნი მხურვალებით დაიშლებიან და ცეცხლს მიეცემა მიწა და ყოველი საქმე მისი.

1თესალონიკელთა 5

2. რადგან თქვენ თვითონაც მშვენივრად იცით, რომ დღე უფლისა მოვა, როგორც მპარავი ღამით.

4. მაგრამ თქვენ, ძმანო, ბნელში როდი ხართ, რომ მპარავივით გეწიოთ დღე.

გამოცხადება 3

3. გახსოვდეს, რაც მიგიღია და მოგისმენია, დაიცავი და მოინანიე; ხოლო თუ არ იფხიზლებ, მოვალ შენთან, როგორც მპარავი, და ვერ გაიგებ, რა დროს მოგივალ.

გამოცხადება 16

15. აჰა, მოვალ, როგორც მპარავი: ნეტა მას, ვინც ფხიზლობს და იცავს თავის სამოსს, რათა შიშვლად არ იაროს და არ იხილონ მისი სირცხვილი.

-

ქვემოთ მოგვყავს ესხატოლოგიური რამდენიმე შეცდომა, რომლებშიც ჩანს, რომ ღვთის სიტყვაზე კი არ იყო რამენაირად დამყარებული ისინი, არამედ გაურკვეველი წარმომავლობის ადამიანურ გათვლებზე

-

1..400 წელი. წმინდა მარტინი, ტურის ეპისკოპოსი (316 – 397), რომელსაც თაყვანს სცემენ როგორც კათოლიკურ, ისე მართლმადიდებელ ეკლესიაში, ქვეყნიერების აღსასრულს 400 წელს წინასწარმეტყველებდა. ის ასევე უპირობოდ ამტკიცებდა: «არავითარი ეჭვი არ არსებობს, რომ ანტიქრისტე უკვე დაიბადა».ხოლო მანამდე ეპისკოპოსმა წმინდა ილარიონ პიქტაველმა იწინასწარმეტყველა 365 წელს

-

2.1038 წელი არსებობდა წინასწარმეტყველება, რომ სამყაროს აღსასრული მაშინ დადგებოდა, როდესაც აღდგომა ხარების დღესასწაულს დაემთხვეოდა (25 მარტი). ამგვარად, 1038 წელს ხარება დიდ შაბათს დაემთხვა, რაც თითქმის ზუსტი დამთხვევა იყო. ზუსტად ამ დღეს წაიკითხა მიტროპოლიტმა ილარიონმა თავისი ცნობილი წერილი — «სიტყვა კანონსა და მადლზე», რომელშიც ამტკიცებდა, რომ გადარჩენისათვის საკმარისი იყო უბრალოდ მონათვლა და რიტუალების დაცვა, ხოლო მაღალი ზნეობა სულაც არ იყო აუცილებელი გადარჩენისათვის. მაგრამ არც ამ წელს მოხდა სამყაროს აღსასრული.

(«ქვეყნიერების აღსასრულის შესახებ». პენზისა და ნიჟნელომოვსკის ეპარქიის საიტი) http://kuvak.prihod.ru/propovedcategory/view/id/15568

-

3.1492 წელი-«მართლმადიდებლური კალენდრით 1492 წელი, ბოლო წელი უნდა ყოფილიყო, დედამიწის ისტორიაში. ძველი პასხალიების თანახმად, 1492 წლის 24-დან 25 მარტის ღამეს სრულდებოდა 7 ათასი წელი სამყაროს შექმნიდან. ამ დროს უნდა მოსულიყო ქრისტე და დამდგარიყო ქვეყნიერების აღსასრული. ამას ადასტურებდნენ ავტორიტეტული ბიზანტიურ-ბულგარული წყაროები, მაგალითად, იოანე დამასკელის “ცანი”, “ანდრეი იუროდივის ცხოვრება” და სხვა. ქრისტეს მოახლოებული მეორედ მოსვლის ერთ-ერთ ნიშნად კონსტანტინოპოლის დაცემა ითვლებოდა. 1453 წელს კონსტანტინოპოლი მართლა აიღეს თურკებმა. ამ მოვლენამ მკვეთრად გააძლიერა ესხატოლოგიური განწყობილება მართლმადიდებელთა შორის» (ე.ვ. ზაიცევი «შაბათის დამცველების ისტორია რუსეთში»).

რუსეთში, ამ წინასწარმეტყველებებმა უდიდესი პანიკა გამოიწვია.1491 წელს მრავალმა მოსავალი აღარ დათესა, რადგან სამყაროს აღსასრულს ელოდნენ, რის გამოც შიმშილობა დაიწყო. ხალხი ტოვებდა ყველაფერს რაც კი გააჩნდათ, თავი დაანებეს საქონლის მწყემსვასა და ხვნა-თესვას. მთელი ერი მასიურად ეკლესიებს მიაწყდა…» (მიხეილ ბოგოსლოვსკი «ქრისტიანობის მოუგვარებელი პრობლემები»).

1492 წელს სამყაროს აღსასრულის მოლოდინს ეთმობა ასევე ყურადღება სტატიაში «ესხატოლოგიური მოლოდინები X-XI საუკუნეების ქრისტიანულ კულტურაში»,

ხოლო პასხალია, მოსკოვის ცენტრალური კრების გადაწყვეტილებით, გაგრძელებული იქნა ნოვგოროდის სწავლულების მიერ 1000 წლით - 2492 წლამდე, ცდუნებების თავიდან ასარიდებლად» («ქვეყნიერების აღსასრულის შესახებ». პენზისა და ნიჟნელომოვსკის ეპარქიის საიტი)

http://www.k-istine.ru/base_faith/eshatologia/eshatologia_andreev.htm

ასევე Использованная литература

1. Алексеев А.И. "Под знаком конца времён". Очерки русской религиозности конец XIV начало XVI вв. С.-Пб. 2002. -С. 54. С.-Пб, 2002. - С. 63.

2. Юрганов А.Н. "Категории русской средневековой культуры" М., 1998. - С. 318.

საეკლესიო კალენდარი («პასხალია») 7000 (1492) წლით მთავრდებოდა, რომლის გასწვრივაც გადამწერები განმასხვავებელ ნიშნებს სვავდნენ მეცნიერება და რელიგია», 1992, № 1)

1492 წლის მეორედ მოსვლის შეუსრულებელმა მოლოდინებმა არა მხოლოდ უბრალო ხალხს აუბნია თავგზა, არამედ უმაღლეს მართლმადიდებელ სამღვდელოებასაც. რამენაირად მაინც რომ გამოესწორებინათ უხერხული მდგომარეობა, მართლმადიდებელი კლირის უმაღლესმა პირებმა საეკლესიო პასხალიების შემდგომი თარიღების დადგინების გადაწყვეტილება მიიღეს.

«მაშინ, როგორც ცნობილია, როგორც საბერძნეთში, ისე რუსეთში ფართოდ იყო გავრცელებული აზრი, რომ სამყაროს შექმნიდან შვიდი ათასი წლის გასვლასთან ერთად, უნდა დასრულებულიყო ქვეყნიერება და უზენაესი მოსამართლე გამოჩენილიყო. შვიდი ათასი წლის დასასრული 1492 წელზე მოდიოდა, და ზუსტად ამ წლამდე გვქონდა მიყვანილი სამშვიდობო წრე, ან საეკლესიო პასხალია, და მეტად აღარ გრძელდებოდა. ამასთანავე საბედისწერო წელი ახლოვდებოდა და დადგა, ქვეყნიერების აღსასრული კი არ მოჰყვა... საჭირო იყო მართლმადიდებლების დამშვიდება და მათთვის პასხალიის მეტი დროით გაგრძელება. და აი, რვა ათასი წლის დასაწყისშივე, სექტემბრით დაწყებული 1492 წლის სექტემბერს (ანუ შესაბამისად, იანვრით დაწყებული 1491 წლის სექტემბერს) დიდი მთავრის ბრძანებულებითა და, რაღა თქმა უნდა, მიტროპოლიტი ზოსიმეს თანხმობით, მოსკოვში შეიკრიბა რუსეთის ყველა წმინდა, მათ შორის გენადი, და მთელ წმინდა კრებასთან ერთად განსაზღვრეს "მერვე ათასი წლის პასხალიის დაწერა... წმინდა მამების გადმოცემის თანახმად, ნიკეის მეშვიდე კრების მსგავსად". მაგრამ ამ დადგენილების შესრულებას არ ჩქარობდნენ» (მიტროპოლიტი მაკარი «რუსეთის ეკლესიის ისტორია დამოუკიდებლობის თანდათანობით მიღწევის პერიოდში (1240-1589)»).

-

5.ქვეყნიერების აღსასრულის შესახებ წინასწარმეტყველება ასევე ეკუთვნის, საყოველთაოდ აღიარებულ მართლმადიდებელ წმინდანს სერაფიმე საროველს (1754 – 1833). რაღა თქმა უნდა, ისიც ასევე შეუსრულებელი დარჩა.(თუმცა ის მაინც წმინდანად დარჩა და არა ცრუ წინასწარმეტყველად)

http://www.pravmir.ru/stoit-li-verit-predskazaniyam-o-konce-sveta/

-

იმას ვერ ვიტყვით, რომ ქვეყნიერების აღსასრულის ასე აშკარა მოლოდინები მართლმადიდებელი ეკლესიის ზოგიერთ ნაკლებადცნობილ ფიგურებს ახასიათებდათ. პირიქით, ასეთი რწმენა დამახასიათებელი იყო როგორც მთელი ეკლესიისათვის, ისე მისი ცალკეული წევრებისათვის.

-

მცდარი თარიღები რომელიმე ცალკეულ პიროვნებებს რომ დაედგინათ, რომლებსაც ეკლესიის მხარდაჭერა არ ჰქონდათ, მაშინ ყველაფერი გასაგები იქნებოდა. მაგრამ როგორ მოვიქცეთ 1038, და 1492 წლების მაგალითებთან დაკავშირებით, რომლებსაც რუსეთში საჯაროდ აცხადებდა მართლმადიდებელი ეკლესია და მათ მეორედ მოსვლის თარიღთან აკავშირებდა? შეიძლება თუ არა იმის თქმა, რომ ამ თარიღებს მართლმადიდებელი ეკლესია არ აცხადებდა, თუ მათ მხარდაჭერას უცხადებდნენ ისეთი სასულიერო პირები, რომლებსაც ოფიციალურად ეკავათ «არქიეპისკოპოსების», «მიტროპოლიტების» მაღალი წოდებები ან სხვა მართლმადიდებელი სასულიეროები, რომლებსაც ეკლესია «წმინდანებად», «ღირსებად» და «სასწაულმოქმედებად» მოიხსენიებს? დასდო თუ არა მართლმადიდებელმა ეკლესიამ ბრალი ასეთ პირებს, «ცრუწინასწარმეტყველებების» ფართოდ გავრცელებაში? თუ მსგავსი შეხედულებები, როგორც ეკლესია ცდილობს რომ დაგვარწმუნოს, მხოლოდ მათი პირადი მოსაზრებები იყო, მაშინ განა მათი მოსაზრებები მარტო მათ მოსაზრებებად არ უნდა დარჩენილიყო? მიუხედავად ამისა, უმაღლესი საეკლესიო იერარქია პირდაპირ უწყობდა ხელს ამ თარიღებში, მთელი რუსეთის მოსახლეობას «სამყაროს აღსასრული» რომ დაენახა – განა ეს არ არის იმის საფუძველი, რომ «ცრუწინასწარმეტყველებაში» დაედოთ ბრალი? თუ მართლმადიდებელ ეკლესიას არაფერი საერთო არ აქვს «სამყაროს აღსასრულის» შესახებ იდეის გავრცელებასთან, მაშინ რატომ ჰქონდა მას პასხალიები მხოლოდ 1492 წლამდე გათვლილი, და არა მარტო გათვლილი, არამედ შესაბამისი კომენტარებიც ჰქონდა მას დართული, ამ წელს ქრისტეს დაბრუნების შესახებ?

-

და ბოლოს, სადღეისოდ 2020 წელს, მრევლში ზეპირსიტყვიერად, როგორც ჩანს სივრთხილით, გავრცელებულია ორი ესხატოლოგიური უწყება:

***

თუ ცეცხლი არ გადმოვა, დედამიწაზე ანტიქრისტე გამოჩნდება და სამწელიწადნახევარში მოსახლეობას სულს ამოართმევს, მხოლოდ ძალიან რჩეულები დარჩებიანო.

***

მრავალი სასულიერო პირი დიდი ხნის მანძილზე ავრცელებდა წინასწარმეტყველებას, რომ ილია მეორე ბოლო ჟამის პატრიარქია, ხოლო კათოლიკოს-პატრიარქი ამ გავრცელებული რწმენა-წარმოდგენის წინააღმდეგ არასდროს გამოსულა. მეტიც, ილია მეორემ საკუთარი გამონათქვამებით კიდევ უფრო წაახალისა ეს ესქატოლოგიური შიში. თქვა, რომ მის ბავშვობაში მამამისს აქვს ნანახი სიზმარი.